vrijdag 13 september 2013

Vlierbessen verwerken


Onlangs ontdekte ik een grote struik met bessen in de tuin, en ik twijfelde wat het voor bessen waren. Toen ik bij de buren was begonnen zij over vlierbessen en dat wij die ook hebben op ons grondstuk. Zij maken er likeur en gelei mee en ik was gelijk enthousiast. In " het wild" kon ik ze nooit zo goed vinden, maar na even rondkijken op ons grondstuk kwam ik er achter dat wij redelijk wat vlierbessen hebben. Zie hier, de vlierbessenstruik:


Natuurlijk wordt ik daar gelijk enthousiast van en ben ik niet veel later met een emmer, een ladder en een snoeischaar die kant op gegaan.



Na enig rond speuren op het internet was mij duidelijk dat je eerst de hele vlieren oogst en dat je oplet dat de bessen rijp zijn (in dit geval zwart). Helaas kon ik lang niet overal bij, maar de eerste opbrengst was ongeveer 3/4 emmer vol met vlieren. Dat is niet slecht.


Na het plukken heb ik de hele vlieren gewassen, om daarna de besjes eraf te rissen. Omdat ik niet zeker was of de donker rode besjes er ook bij konden, heb ik mij beperkt tot de zwarte. Wat een werk is dat zeg! Al die besjes eraf halen. Gelukkig had ik hulp.


Toen alle takjes leeg waren had ik een flinke laag besjes in de pan. Het was mijn bedoeling om siroop te maken.


Ik zette de pan met besjes op het vuur en heb dit ongeveer 20 minuten laten koken, toen leek al het sap er wel uit te zijn. Ik goot het geheel door een zeef en deed de sap in een maatbeker om te zien hoeveel het was. Dat viel mij wel een beetje tegen, het was slechts 300ml sap! Misschien heb ik het niet helemaal goed uitgekookt of had ik het beter kunnen laten uitlekken? Dat moet de volgende keer blijken.

Hoe dan ook, de volgende stap was het sap weer op het vuur zetten en suiker toevoegen. Ik heb de helft aan suiker toegevoegd en het weer aan de kook gebracht zodat alle suiker opgelost was. Daarna heb ik het geheel in een steriele fles gegoten.


Het resultaat moet ik nog proeven, maar mocht het niet lekker zijn dan kan ik er altijd nog mee gaan verven. Wat een heftige kleurstof zit er in die bessen zeg! Ik had bijna een permanente vlek op mijn aanrecht!

Hebben jullie nog goede tips of recepten voor de verwerking van vlierbessen?

19 opmerkingen:

  1. Niet echt... Maar ik ben wel benieuwd: hoe herken je vlierbessen? Want volgens mij hebben wij ze hier ook, maar ik weet het niet zeker. En ben een beetje huiverachtig om het maar gewoon zo te proberen, ivm vergiftiging.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Goede vraag, daarom heb ik het lang niet gedaan. Ik weet het alleen omdat de buren het aangewezen hebben :)
      Gelukkig geeft anoniem hieronder het antwoord al.

      Verwijderen
  2. vraag het eens aan Annemiek van Deursen (a-vandeursen@home.nl) en meld je ook aan voor haar nieuwsbrief "mijmeringen".

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ik begin niet meer aan het maken van vlierbessenjam vanwege heftige rode/paarse kleurstof en de enorme bende die het veroorzaakt.
    Vroeger heb ik er jam van gemaakt in combinatie met zure appels. Dat was erg lekker en zo had je meer aan de (karige) opbrengst die je overhoudt als de bessen zijn gekookt.
    Ik riste de bessen er niet af. Ik trok ze er vrij grof af en ging het koken. Daarna door de roerzeef. Meer troep, maar het ging een stuk sneller.

    Vlierbloesemlimonade vond ik makkelijker en leuker om te maken, maar daarvoor moet je wachten tot volgend jaar juni.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ja die kleurstof is super heftig!
      Goed idee om het te mengen met appels, die heb ik ook nog dus dat is een goede optie. Maak jij nog onderscheid tussen de donker rode en de zwarte bessen? Ik weet niet of ik ze allebei kan eten?

      Ik heb inderdaad een recept gelezen voor de vlierbloesemlimonade, dat lijkt mij zeker ook leuk!

      Verwijderen
  4. Toevallig gisteren ook ermee bezig geweest. Uit de duinen en geloof me: er zijn echt teveel herten.

    Vlierbessencompote (Hollundercompote):
    pondje vlierbessen (schoon)
    handje pruimen
    appel, geschild en in blokjes
    kaneelstokje
    wat citroensap
    50-100n gram suiker

    Opzetten met een klein beetje water en lekker laten borrelen tot het fruit "stuk" gekookt is.
    Dan een theelepel custardpoeder met wat water losroeren en erdoor tot alles een beetje gebonden is.
    Heerlijk met vla.

    Mijn man komt uit Oostenrijk en daar eten ze dat bij de Buchteln.
    Ook prima in te vriezen.

    Het is inderdaad een enorme klus om ze schoon te maken.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Wat een leuk recept! Lijkt me echt super lekker.
      Als ik er nog genoeg afhaal ga ik het zeker proberen!
      Begrijp ik goed dat de vlierbessen er helemaal inlijven? Moeten het niet gezeefd worden?

      Verwijderen
    2. Nee, je hoeft het niet te zeven, ze blijven er in. Het knsipert dan een beetje tussen de tanden :) (van de zaadjes). Wel zolang laten borrelen dat de pruimen en appel moes zijn.

      Verwijderen
  5. Het is inderdaad een hele klus. Maar omdat het zo gezond is, heb ik vorige week toch wat siroop gemaakt. Met bramen en appels erbij, voor de smaak (alleen vlierbessen vind ik niet zo lekker) en meer volume.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Leuk dat iedereen het eens is dat je het beter kan mengen, weer wat geleerd!
      Ik vond het zeker veel werk, maar het is natuurlijk super gezond dus wel de moeite waard.

      Verwijderen
  6. Hallo mag ik nog even wat vragen over een eerder blogje
    van je.
    wat voor soort stof was het waar je dat wasbaar
    toilet papier van gemaakt hebt was dat flanel of tricot of zo
    groetjes Esmiralda.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Tuurlijk, het beste maak je het van flanel. Maar ik heb een soort katoen gebruikt, moet eerlijk zeggen dat ik niet precies weet wat voor stof het is omdat het een restje was.

      Verwijderen
  7. Vorige week ook vlierbessen geplukt. Aan de schermen in een emmer water een paar uur laten staat en daarna de bessen van de schermen geritst. Na dat 'leuke ' tijdrovende klusje had ik geen zin meer om te gaan koken, dat uitgesteld tot de volgende ochtend. En..wat schetste mijn verbazing? De bessen dreven in een flinke bodem (cm of 4) sap, dit hierna nog wel laten koken zo'n 20 minuten en door de zeef gehaald. Misschien dat deze manier meer vocht oplevert?
    Succes, ik volg je bevindingen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik heb dat gevoel ook gehad, dat ik na het rissen het eigenlijk helemaal zat was. Maar ik had ergens gelezen dat de kwaliteit van de bessen omlaag gaat als je ze te lang laat staan en dat je ze het beste binnen 24 uur na het plukken kan verwerken. Vandaar dat ik maar gelijk doorgezet heb.
      Wat ik de laatste keer anders gedaan heb is de bessen eerst door de slowjuicer halen en daarna het sap koken. Hierdoor had ik in plaats van 300ml sap, 500 ml sap! Een stuk meer dus! Dat is ook een optie en dan hoef je ze niet te laten staan.

      Verwijderen
  8. Mischien een leuke suggestie: maak jam (gelei) van vlierbessen.
    Kijk maar eens op http://www.simplyrecipes.com/recipes/elderberry_jelly/
    (wel Engels, maar dat zal hopleik geen probeel zijn).

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Gebruik een vork om de bessen van de takjes te halen.

    BeantwoordenVerwijderen